รวมเรื่องต้องรู้ก่อนตัดสินใจทำหมันหมา

เมื่อเราคิดที่จะเลี้ยงน้องหมาสักตัว นอกจากการพาน้องหมาไปตรวจสุขภาพ ถ่ายพยาธิ และฉีดวัคซีนสุนัขในช่วงวัยที่เหมาะสมแล้ว อีกสิ่งหนึ่งที่เจ้าของจะต้องศึกษาข้อมูลให้ดีเลยก็คือวิธีการทำหมันสุนัขว่า สามารถเริ่มทำหมันหมาได้ตอนอายุเท่าไหร่? ต้องเตรียมตัวอย่างไร? เพราะเป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้เลย เนื่องจากจะส่งผลกระทบต่อสุขภาพของน้องหมา และการควบคุมประชากรน้องหมาไม่ให้มีมากเกินความสามารถที่จะเลี้ยงไหว

ควรทำหมันหมาตอนอายุเท่าไหร่ดี?

ายุที่เหมาะสมกับการทำหมันสุนัขจะแตกต่างกันไปในแต่ละสายพันธุ์ พันธุกรรม น้ำหนักตัว และการใกล้ชิดกับตัวผู้ แต่โดยทั่วไปจะแนะนำให้พาน้องหมาไปทำหมันหลังจากที่เข้าสู่วัยเจริญพันธุ์แล้ว ซึ่งส่วนใหญ่น้องหมาจะเป็นสัดครั้งแรกตอนอายุประมาณ 6 – 12 เดือน แนะนำให้ทำหมันหมาในช่วง 8-12  เดือนก็จะดีที่สุด

อย่างไรก็ตาม มีงานวิจัยว่าการทำหมันก่อนการเป็นสัดครั้งแรกสามารถลดความเสี่ยงการเป็นมะเร็งเต้านมในสุนัขเพศเมียได้เกือบ 100% เจ้าของน้องสามารถเข้ามาปรึกษาเพิ่มเติมกับสัตวแพทย์เบื้องต้นก่อนได้

รู้จักการทำหมันหมาตัวผู้

การทำหมันตัวผู้ (Sterilizes) คือ การทำให้สุนัขตัวผู้ไม่สามารถปล่อยอสุจิไปปฏิสนธิกับสุนัขตัวเมียได้ ทำให้ไม่เกิดการตั้งครรภ์ โดยสุนัขบางตัวหลังจากที่ทำหมันไปแล้วอาจจะมีพฤติกรรมขี่สุนัขตัวเมียขณะรวมเพศอยู่ก็ได้ แต่ไม่ได้มีสาเหตุมาจากการเป็นสัด จะเป็นการเล่น หรือแสดงออกเวลาที่ตื่นเต้นแทน

การทำหมันสุนัขตัวผู้มีกี่วิธี?

การทำหมันสุนัขตัวผู้จะแบ่งเป็น 3 วิธีหลัก ๆ ได้แก่

• ผ่าตัดเอาอัณฑะออก : เป็นการทำหมันสุนัขตัวผู้ที่ได้รับความนิยมมากที่สุด เพราะมีประสิทธิภาพในการคุมกำเนิดสูงที่สุด
• ผ่าตัดท่อนำอสุจิออก : การทำหมันด้วยวิธีนี้จะทำให้สุนัขจะยังผลิตฮอร์โมนเทสโทสเตอโรน (Testosterone) ได้อยู่ จึงส่งผลให้พฤติกรรมหลังทำหมันไม่เปลี่ยนแปลงไป เช่น ยังฉี่ไม่เป็นที่เพื่อสร้างอาณาเขต หรือหนีออกจากบ้านไปหาคู่ผสมพันธุ์ เป็นต้น
• การทำหมันด้วยการฉีดยา : จะมีข้อเสียตรงที่ต้องใช้ระยะเวลากว่า 60 วันที่ตัวยาจะเข้าไปทำลายอสุจิ และมีประสิทธิภาพในการป้องกันการตั้งครรภ์ได้ แต่มีความเจ็บปวดมาก อีกทั้งหลังจากที่ทำหมันไปแล้ว สุนัขก็ยังคงผลิตฮอร์โมนเทสโทสเตอโรนได้อยู่

ข้อดีของการทำหมันสุนัขตัวผู้

การทำหมันสุนัขตัวผู้มีข้อดีดังนี้

• ลดความเสี่ยงการเป็นโรคต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับฮอร์โมน หรืออวัยวะเพศ เช่น โรคต่อมลูกหมากโตในสุนัข เนื้องอกข้างก้น หรือมะเร็งอัณฑะในสุนัข เป็นต้น
• ช่วยลดพฤติกรรมก้าวร้าวของสุนัขลงจากการที่ระดับฮอร์โมนเทสโทสเตอโรนลดลง
• ช่วยลดพฤติกรรมหนีเที่ยวไปหาคู่ผสมพันธ์ุ และการฉี่ไม่เป็นที่ของสุนัขได้
• อาจมีส่วนช่วยให้สุนัขมีอายุที่ยืนยาวได้

ข้อเสียของการทำหมันสุนัขตัวผู้

หลังจากที่ทำหมันน้องหมาตัวผู้เสร็จแล้ว สุนัขจะมีการเผาผลาญแคลอรี่ที่ลดลงเล็กน้อยจากพฤติกรรมที่เปลี่ยนแปลงไป เช่น เคลื่อนไหวน้อยลง หรือนอนมากขึ้น ถ้าหากเจ้าของสัตว์เลี้ยงไม่ปรับการให้อาหารและโภชนาการอย่างเหมาะสม ก็อาจทำให้สุนัขอ้วนขึ้นได้

รู้จักการทำหมันสุนัขตัวเมีย

การทำหมันสุนัขตัวเมีย (Spaying) คือ การผ่าตัดนำอวัยวะสืบพันธุ์ของสุนัขเพศเมีย เช่น รังไข่ (Ovaries) และมดลูก (Utherus) ออก เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดการตั้งครรภ์ ช่วยให้สุนัขมีสุขภาพโดยรวมที่ดีขึ้น ลดพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์อย่างการหนีออกจากบ้าน และทำให้มีอายุเฉลี่ยที่สูงมากขึ้น

ทำหมันสุนัขตัวเมียมีกี่วิธี?

การทำหมันสุนัขตัวเมีย มี 2 วิธีหลัก ๆ ได้แก่

• การผ่าตัดรังไข่และมดลูกออก​ (Ovariohysterectomy) : เป็นวิธีที่นิยมใช้ในทั่วโลก เพราะสามารถป้องกันโรคการตั้งครรภ์ไปพร้อม ๆ กับป้องกันโรคที่อาจเกิดขึ้นกับรังไข่และมดลูกออกได้ เช่น ภาวะมดลูกอักเสบเป็นหนอง แต่จะใช้ระยะเวลาพักฟื้นที่นานกว่า
• ผ่าตัดนำรังไข่ออก (Ovariectomy) : จะมีข้อดีตรงที่มีบาดแผลน้อยกว่าวิธีแรก ทำให้พักฟื้นได้ไวกว่า และโดยทั่วไปแล้วการนำรังไข่ออกเพียงอย่างเดียวก็สามารถป้องกันโรคต่าง ๆ ที่อาจถูกกระตุ้นจากฮอร์โมนเพศได้ แต่ไม่สามารถป้องกันการเกิดโรคมดลูกอักเสบได้

ข้อดีของการทำหมันสุนัขตัวเมีย

การทำหมันสุนัขตัวเมียมีข้อดีดังนี้

• ลดความเสี่ยงในการเกิดโรคจากฮอร์โมนเพศ เช่น มะเร็งเต้านมในสุนัข มะเร็งรังไข่และมะเร็งมดลูกในสุนัข ภาวะมดลูกอักเสบเป็นหนอง หรือการติดเชื้อในมดลูก
• ลดพฤติกรรมการหนีออกจากบ้านเพื่อออกไปหาคู่ในเวลาที่เป็นสัด
• ช่วยให้สุขภาพกายและใจของหน้าหมาดีขึ้น เพราะถ้าสุนัขมีรอบเดือนบ่อย ๆ ก็จะทำให้อวัยวะบวม หรือมีเลือดออก หรือมีอาการวิตกกังวล และความกลัว เป็นต้น

ข้อเสียของการทำหมันสุนัขตัวเมีย

นอกจากความเสี่ยงในการที่สุนัขจะอ้วนขึ้นเหมือนกับการทำหมันน้องหมาตัวผู้แล้ว การทำหมันน้องหมาตัวเมียยังอาจทำให้เกิดภาวะปัสสาวะเล็ดได้

การเตรียมตัวก่อนพาน้องหมาไปทำหมัน

ก่อนที่จะพาน้องหมาไปทำหมัน จะต้องพาหน้าหมาไปตรวจสุขภาพร่างกายก่อน เพื่อที่จะมั่นใจได้ว่าร่างกายของน้องหมามีความพร้อมสำหรับการทำหมัน และจะต้องแน่ใจว่าสุนัขตัวเมียไม่ได้อยู่ในช่วงตั้งครรภ์ หรือเป็นสัด หรือเป็นประจำเดือนอยู่ เพื่อป้องกันการเกิดผลข้างเคียงที่เป็นอันตราย

การดูแลน้องหมาหลังทำหมันเสร็จ

ขั้นตอนการดูแลหลังทำหมันสุนัข มีดังนี้

• หลีกเลี่ยงให้สุนัขออกไปวิ่งเล่นนอกบ้าน หรือสวนสาธารณะจนกว่าแผลจะหายดี
• ไม่ควรให้สุนัขเดินนาน ๆ หรือวิ่ง กระโดด หรือทำกิจกรรมหนัก ๆ เพราะอาจกระทบกระเทือนต่อแผลผ่าตัดได้
• ไม่ควรให้สุนัขเข้าใกล้ หรือเล่นกับสุนัขตัวอื่น ๆ
• ระมัดระวังไม่ให้แผลเปียก งดอาบน้ำ หรือให้เล่นน้ำ อย่างน้อย 1 สัปดาห์ เพื่อป้องกันการติดเชื้อ
• ให้สุนัขสวมคอลล่าร์เพื่อป้องกันการเลียแผล
• ทำความสะอาดแผลผ่าตัดตามที่สัตวแพทย์แนะนำ
• หมั่นตรวจดูสภาพแผลเป็นประจำ ถ้าหากมีอาการบวมแดง มีกลิ่นเหม็น มีหนอง หรือมีเลือดออก จะต้องพาไปพบสัตวแพทย์ทันที
• พาน้องหมาไปตัดไหมและตรวจติดตามผลการรักษาตามที่สัตวแพทย์นัดหมาย

ทำหมันหมาแล้ว น้องหมาจะแอบหนีออกจากบ้านลงไหม?

หลังจากทำหมันหมาเสร็จแล้ว น้องหมาจะมีพฤติกรรมหนีออกจากบ้านลดน้อยลง เนื่องจากน้องหมาจะไม่มีการเป็นสัด หรือเข้าสู่ช่วงฤดูผสมพันธ์ุอีก จึงไม่จำเป็นที่จะต้องออกจากบ้านไปหาสุนัขตัวอื่น ๆ เพื่อทำการผสมพันธ์ุ

ทำหมันหมา ราคาเท่าไหร่?

ค่าบริการทำหมันสุนัขจะมีราคาเริ่มต้นที่ 4000 – 10,000 บาท ขึ้นอยู่กับสายพันธุ์ วิธีการทำหมันน้องหมา และน้ำหนักตัว โดยบางคลินิกสัตว์ หรือโรงพยาบาลสัตว์ อาจรวมค่าฝากดูแลน้องหมาจนกว่าจะตัดไหมด้วย หากต้องการทราบราคาที่แน่นอน แนะนำให้สอบถามกับสถานพยาบาลที่ต้องการใช้บริการเพิ่มเติม

สรุปเรื่องทำหมันหมา

ถ้าหากเราต้องการที่จะเลี้ยงสุนัขสักตัวหนึ่ง การทำหมันหมาก็เป็นอีกหนึ่งสิ่งที่หลีกเลี่ยงได้ยาก  เพราะไม่เพียงแค่ช่วยลดอาการเป็นสัดและป้องกันการตั้งครรภ์เท่านั้น แต่การทำหมันสุนัขยังสามารถช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดโรคที่เกิดจากฮอร์โมนเพศได้ด้วย ทำให้น้องหมามีสุขภาพร่างกายที่แข็งแรง และมีอายุยืนยาวขึ้น